Faillissement buitenlandse debiteur (eenmanszaak) mogelijk?

Kunt u het faillissement aanvragen van een debiteur (eenmanszaak) die in het buitenland is gevestigd?

(Handels)ondernemingen doen regelmatig zaken met buitenlandse handelspartijen. Helaas leidt dat soms tot een onbetaald gelaten vordering op een afnemer die in het buitenland is gevestigd. Onderdeel van het incassotraject kan dan de optie zijn om het faillissement van die relatie aan te vragen. Dat kan interessant zijn wanneer beslaglegging zonder succes blijkt en/of de debiteur creatief blijkt in het verschuilen van (verhaals)vermogen. In zo'n geval kan een algeheel faillissementsverslag, met de daaraan gekoppelde macht van de curator, welkom zijn. Maar kunt u als schuldeiser ook het faillissement van die partij aanvragen?

Om te beoordelen of het mogelijk is moeten we kijken naar de Insolventieverordening. Daarin is bepaald dat gekeken moet worden naar het grondgebied waar het centrum van de voornaamste belangen van uw debiteur is gelegen om te bepalen waar een rechter bevoegd is om zo'n insolventieprocedure te openen. Gaat het om een vordering op een vennootschap (rechtspersoon) dan wordt het centrum van de voornaamste belangen (comi) vermoed gelijk te zijn aan de statutaire zetel. Gaat het om een natuurlijk persoon die handelsactiviteit verricht (bedrijf of beroep) dan wordt het comi ook vermoed de plaats van zijn hoofdvestiging te zijn. Gaat het om een ander natuurlijk persoon dan wordt aansluiting gezocht bij de normale verblijfplaats (zijnde woonadres). 

Als de debiteur buiten de EU is gevestigd, moeten die vragen opgelost worden aan de hand van de gebruikelijke regels van internationaal privaatrecht. Uw buitenlandse debiteur kan dus failliet verklaard worden, tenzij dat bijvoorbeeld voor een eenmanszaak (natuurlijk persoon) niet kan naar de regels van het recht waar hij gevestigd is. Wellicht kan zijn nevenvestiging (die zich bijv. in Nederland bevindt) dan wel nog steeds failleren. 
Hierdoor blijkt wederom dat het wel degelijk van belang is om goed na te denken en goede afspraken te maken voordat een handelsrelatie met een buitenlandse partij wordt aangegaan, althans voldoende zekerheden in te bouwen voor het geval die relatie zou mislopen.